Volkstuinvereniging ”Achter de Vuurlijn”
Op het moment van schrijven is het inmiddels oktober, een paar maanden na de start van onze
aardappelactie-2022. Een mooi moment om eens terug te blikken hoe het een en ander verlopen
is. In korte gesprekjes met een aantal deelnemers is wat informatie verzameld en maken we hier
de balans op.
Het weer
Allereerst de weersomstandigheden: het is duidelijk dat 2022 een extreem droog, warm en
zonnig jaar was. Aardappels houden niet van teveel nattigheid, maar dit was wel een beetje erg
droog. En aardappels in de vollegrond watergeven is niet een heel goede optie. Het zal
ongetwijfeld nadelig zijn geweest voor de opbrengst. Groot voordeel was dat de aardappelziekte
zich niet heeft kunnen ontwikkelen, dus die teleurstelling is ons in ieder geval bespaard
gebleven.
Zoals gezegd, de schimmelaantasting phytophtera is niet opgetreden. Over de andere
problemen (aardappelmoeheid, coloradokever, slakken etc.) hebben we niemand iets horen
zeggen. Blijft nog een reusachtig probleem over.
De veenmol
Waar natuurlijk wel het een en ander over te zeggen
valt. Voor de fervente aardappelliefhebber is de
veenmol een regelrechte ramp. En de organisatoren
van de actie waren dan ook zeer benieuwd hoe de
deelmers dit probleem te lijf zijn gegaan.
Nematoden of aaltjes
De werking hiervan berust op het principe dat
minuscule organismen (nematoden) zich vastklampen aan de veenmol en hun eitjes in het lijfje
van hun gastheer leggen, waarna de uitgekomen nieuwe generatie de veenmol van binnenuit
zullen oppeuzelen. Deze nieuwe generatie aaltjes gaat dan weer opzoek naar een volgend
slachtoffer. Nadeel: de kosten, de timing, de temperatuurgevoeligheid, de vochtigheid en het
beschikbaar moeten blijven van voedsel, veenmol (!)
Een ander nadeel is dat de effectiviteit heel lastig te meten is. Een tweetal tuinders dat hiermee
aan de gang is gegaan kon ons niet vertellen wat het effect was. Lees: geen effect.
Blauwe korreltjes
Gebruik van mesurol (de blauwe korreltjes) is
omstreden en feitelijk niet toegestaan. Toch
hebben diverse tuinders hiervan nog een
aardige voorraad. Zo her en der onder een
plank of steen een korreltje in de rit is een veel
toegepaste manier. Ook hiervan is weer lastig
te meten wat het effect is. Het opruimen van de
nesten met eitjes in de vroege zomer onder
diezelfde tegels is natuurlijk ook heel effectief,
daarmee ruim je direct ongeveer 100
nakomelingen op.
Zand
Het verhaal doet de ronde als zou de veenmol een hekel hebben aan zand. Een aantal tuinders
heeft geprobeerd de piepers in een zandrijke omgeving te telen. Ikzelf heb dat ook geprobeerd
en geen enkele verbetering gezien. Sterker nog: de opbrengst van de oogst was zelfs een kwart
lager en is voor mij helemaal geen optie om mee door te gaan. Overigens is in de literatuur te
lezen dat veenmollen houden van veen/zandgrond …….
Valt er dan helemaal niets positiefs te melden? Jawel hoor.
Potten of zakken
De veenmol buiten houden is de meest effectieve
manier. Een pootaardappeltje in een pot van ca. 5 liter
geeft al een behoorlijke opbrengst. En gegarandeerd
zonder vraat. Maar gebruik dan wel nieuwe ‘goedkope’
tuinaarde (altijd wel ergens in de aanbieding). Gebruik
dat puur of meng het naar een samenstelling die je zelf
wilt. Wees voorzichtig met het mengen met onze
Kwakelse tuingrond. De kans bestaat dat je een
minuscuul klein veenmolletje introduceert in de pot. En
die richt in een paar maanden tijd alsnog een ravage
aan (bij mij tweemaal gebeurd). En nog een groot voordeel: nooit problemen meer met de
vruchtwisseling, altijd op dezelfde plek. Nadeel: de aanschaf van grond en in droge zomers wel
water geven. Maar ook een paar flinke voordelen:
- nooit meer problemen met de vruchtwisseling
- kunnen in een onmogelijk hoekje worden neergezet
- zeer eenvoudig te rooien
- de vrijkomende aarde na de oogst is altijd welkom
- bij een late voorjaarsvorst kunnen de potten vorstvrij worden verplaatst
- water en evt. voedingsstoffen geven wanneer dat gewenst is
Bak
Een ander succesje dan. Leg antiworteldoek neer en bouw daaromheen een kistje of bak (twee
planken hoog. En vul deze met goedkope tuinaarde. Resultaat was zeer goed.
Geul
Een andere tuinder heeft een flinke lange geul gegraven en daarin ook antiworteldoek gelegd.
Het eindresultaat was niet 100% vrij van vraat, maar veel beter dan anders. Probleem hier is
natuurlijk dat de veenmol in paringstijd gewoon boven de grond op zoek gaat naar een partner
en dan kan een opstaand randje net het verschil maken. Alhoewel, die krengen kunnen kruipen,
graven, vliegen en zwemmen. Alleen zonder kop kunnen ze niets meer…..
De smaak
Tsja, en dan de smaak. Daarover valt niet te twisten. Annabelle, Michelle, Rote Emily, Parel,
Glorietta of Grenadine, dat moet iedereen voor zichzelf maar uitmaken. Hoewel ik de rood
dooraderde Rote Emily toch wel een beetje vreemd vond op mijn bord.
Resultaten en bevindingen aardappelactie 2022
een nest met eitjes, veelal onder tegels of planken
de veenmol